Ιστορία του Μουσείου

Γιατί το Μουσείο Γιάννη Γαΐτη και Γαβριέλλας Σίμωσι στην Ίο;

Ο Γιάννης και η Γαβριέλλα κατάγονται και οι δύο από το Αιγαίο: ο πατέρας μου από την Τήνο,  εύφορη γη για πολλούς καλλιτέχνες, η μητέρα μου από τη Μήλο και την Εύβοια.

Ωστόσο, όταν έπρεπε να επιλέξω τον τόπο ανάπαυσης του πατέρα μου, ο οποίος πέθανε νέος, σε ηλικία 61 ετών, διάλεξα την Ίο. Εδώ έχτισα ένα μικρό, λευκό εκκλησάκι κοντά στο σπίτι του, όπου  και οι δύο αναπαύονται σήμερα.

Ο Γιάννης Γαΐτης, ο Αθηναίος, ανακάλυψε την Ίο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του με τον φίλο του Jean-Marie Drot. Και οι δύο αγάπησαν τον τόπο και αποφάσισαν να «κάνουν ένα σύμφωνο με το νησί και να ριζώσουν σε αυτό το βραχώδες έδαφος». Πολύ σύντομα, το 1964, ο Γαΐτης σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή του σπιτιού του Jean-Marie Drot στην Ίο, ενώ η Γαβριέλλα Σίμωσι κατασκεύασε επιβλητικά γλυπτά, μέσα στο σπίτι και έξω στις ταράτσες που βλέπουν στη θάλασσα.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Γιάννης Γαΐτης ξεκίνησε την κατασκευή του δικού του σπιτιού, στην άλλη πλευρά του ίδιου μικρού όρμου. Τα δύο σπίτια στέκουν ακόμα και σήμερα αντικριστά, χαράζοντας σε αυτόν τον αξιοθαύμαστο χώρο μια αιώνια συνύπαρξη.

Ο Γιάννης έχτιζε υπομονετικά το σπίτι του για σχεδόν δέκα χρόνια, έργο ευτυχίας και ελευθερίας. Εκεί δούλεψε τους πίνακές του μέχρι το θάνατό του στις 22 Ιουλίου 1984, λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια της μεγάλης αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας. Η Μελίνα Μερκούρη, τότε υπουργός Πολιτισμού, τον τίμησε όπως τιμούσαν στην αρχαία Ελλάδα τους πολίτες που είχαν δοξάσει την πόλη τους.

Η θέληση να κρατήσω ζωντανό το έργο των γονιών μου ήταν επιβεβλημένη για μένα, και το νησί της Ίου ήταν μια προφανής και πιστή επιλογή.  

Το 1997, ξεκινήσαμε μαζί με τον συνεργάτη μου Jacques Charrat τα πρώτα σκίτσα για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του μουσείου. Η χαρά μου ήταν μεγάλη που η μητέρα μου πρόλαβε να δει τη μακέτα του μελλοντικού κτιρίου πριν από το θάνατό της, στις 27 Μαΐου 1999, λίγο πριν από τα εγκαίνια της αναδρομικής της έκθεσης στο Παρίσι, στο Couvent des Cordeliers.

Χάρη στην αμέριστη στήριξη του Δήμου Ιητών σε κάθε βήμα, και με την πολύτιμη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού, αυτό το βαθύ όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, αφού το 2009 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Μουσείου. Με τον Γιώργο Πουσσαίο που ξεκινήσαμε μαζί, στη συνέχεια με τον Μιχάλη Πετρόπουλο, και τέλος με τον Γκίκα Γκίκα, που με τις συνεχείς προσπάθειές του έκανε δυνατή την ολοκλήρωση.

Χωρίς αμφιβολία, ο Γαΐτης και η Σίμωσι, οι αγαπημένοι μου γονείς, με δίδαξαν ότι ήταν απαραίτητο, κάθε μέρα, ακούραστα, με αποφασιστικότητα, και μερικές φορές μέχρι εξαντλήσεως, να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες χειρονομίες στην υπηρεσία ενός έργου και ενός ευγενούς σκοπού, γνωρίζοντας ότι τελικά αυτή είναι η μόνη στάση ζωής.

Αυτές οι χειρονομίες όλων, αυτή η σύγκλιση τόσης ενέργειας και καλής θέλησης, αποτελούν την απαρχή αυτού του Μουσείου, το οποίο θα σηματοδοτήσει, ελπίζω, την ένταξη του Γαΐτη και της Σίμωσι στην εθνική κληρονομιά του ελληνικού λαού και θα επιτρέψει στους λάτρεις της Τέχνης να κατανοήσουν καλύτερα την ποικιλομορφία, τον πλούτο και τον νεωτερισμό του έργου τους.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2024 εγκαινιάστηκε επίσημα το Μουσείο Γαΐτη – Σίμωσι, σχεδόν 27 χρόνια μετά την αρχική σύλληψη της ιδέας και της αρχιτεκτονικής μελέτης. Ελπίζω ότι τα έργα που παραχωρήθηκαν στο Μουσείο από εμένα και τα παιδιά μου, καθώς και η γενναιοδωρία του Δήμου Ιητών και του Δημάρχου του, Γκίκα Γκίκα, θα επιτρέψουν στους επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου να ανακαλύψουν αυτό το μουσείο, που είναι μοναδικό σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Λορέττα Γαΐτη